عنوان کامل پایان نامه :
تحول در مفهوم توسل به زور و تهدید توسل به زور
قسمتی از متن پایان نامه :
مبحث دوم: تحولات توسل به زور تا پایان جنگ جهانی دوم
بدون شک دوره بین دو جنگ جهانی که تلاشهای جمعی زیادی در قالب قراردادها و معاهدات به منظور پرهیز از جنگ با استفاده از تجربه جامعه ملل صورت گرفت حائز اهمیت است. به همین دلیل مبحث دوم به تحولات حادث شده بر مفهوم تهدید توسل به زور و کاربرد آن در فاصله زمانی جنگ جهانی اول تا پایان جنگ دوم جهانی و آغاز سازمان ملل متحد، اختصاص داده شده است.
- توسل به زور در میثاق جامعه ملل
از نگاه نویسندگان میثاق، هدف از نگارش آن قبل از هرچیز تدوین سندی مهم بینالمللی در راستای حفظ صلح و امنیت و جلوگیری از مبادرت به جنگ بود. این ایده با واقعیت جهانی کمتر سنخیت داشت.
۱/ بررسی مواد میثاق
میثاق جامعهی ملل در مواردی کشورهای عضو را متعهد میکرد تا از کاربرد زور و مبادرت به جنگ پرهیز نمایند. از جمله آنها؛
الف- در صورتیکه میان آنها اختلافی بروز کند که احتمال قطع رابطه به واسطهی آن ممکن باشد، آنها اختلاف مزبور را به آیین داوری یا قضایی و یا رسیدگی به شورا ارجاع دهند. توسل به جنگ قبل از انقضای یک مهلت سه ماهه پس از تصمیم داوری یا قضایی و یا گزارش شورا ممنوع است. در واقع؛ «تصور ذهنی نویسندگان میثاق این بود که مهلت، نوعی تسکین روحی است و شورا زمان کافی برای تلاش به منظور جستجوی راه حل جدید خواهد داشت[۱]».
ب- درصورتیکه طرفین اختلاف، شیوه داوری یا قضایی را جهت حل اختلاف خود انتخاب کرده باشند باید تصمیمات آن مراجع را با حسن نیت اجرا کنند. مبادرت به جنگ علیه کشوری که به آن تصمیمات تمکین نماید، ممنوع می باشد. (بند۴ماده۱۳)
ج- هرگاه گزارش شورا به اتفاق آرا پذیرفته شود (رای طرفین اختلاف پذیرفته نمیشود)، اعضای جامعه متعهد میشوند که علیه هیچیک از طرفین اختلاف که استنتاجات این گزارش را تمکین کرده است، متوسل به جنگ نشوند. (بند۶ ماده۱۵)
د- جنگی که هدف و نتیجهاش لطمه به تمامیت ارضی و استقلال سیاسی اعضای جامعه باشد و منجر به تجاوز خارجی گردد، در صورت تجاوز، تهدید یا خطر تجاوز، شورا وسایلی را تهیه خواهد کرد تا اجرای این تعهد را تامین کند. (ماده۱۰)
از سوي ديگر برخي جنگها طبق اصول كلي حقوقي، مشروع محسوب ﻣﻰشوند:
۱- جنگ ميان كشورهاي غير عضو جامعه ملل كه از حق جنگيدن اعراض نكرده و حقوق عرفي آن حق را براي آنها به رسميت شناخته است.
۲- جنگ تدافعي؛ زيرا دفاع مشروع حق بنيادين و جهاني شناخته شده ﻣﻰباشد، هر چند ميثاق صريحاً به آن اشارهﺍﻱ ندارد.
۳- جنگ تلافيجويانه؛ چرا كه ميثاق در اين مورد نيز سكوت اختيار كرده است. از جانب ديگر ماده ۱۰ ميثاق جامعه ملل مقرر ﻣﻰداشت: