عنوان کامل پایان نامه :
تحلیل فقهی وحقوقی امر به معروف و نهی از منکر
قسمتی از متن پایان نامه :
در دوران بنی امیه وبنی عباس
بعد از پيغمبراكرمصلّيالله عليه و آله اگر چه خلافت از مجراي صحيح و اصيل خود منحرف شد ولي درعمل به ساير احكام اسلام و اجراي حدود، چون به زمان پيغمبرصلّيالله عليه و آله نزديك بودند مراقبت ميكردند و صورت برنامههاي اسلامي محفوظ و امر به معروف و نهي از منكر معمول بود و مسلمان‌ها اين حق و آزادي را براي خود نگاه ميداشتند و براجراي احكام نظارت مينمودند و كسي هم به آمرين به معروف و نهي‌كنندگان از منكراعتراضي نميكرد. [۱]
زمان خلافت عثمانكه شكل حكومت از سادگي و بي‌پيرايگي به تدريج خارج شد و نخست معاويه و بعد ساير بنياميه ازروش كسريها وقيصرها تقليدنموده وخود و اطرافيان خود را ازمردم جدا و بالاتر شمرده و برادري و برابري اسلامي را ضعيف ساختند؛ امربه معروف ونهي ازمنكر نيزبه واسطه عكس‌العمل‌هاي شديدي كه عمّال آنها نشان ميدادند متروك شد.
شايد نخستين كسي كهعلناً دربرابرامربه معروف و نهي ازمنكر عكس‌العمل و مقاومت به خرج داد عثمانبودكهتذكّراتوانتقادات صحابهوسایرمسلمانان را نسبت به روش ناصواب حكومتيخودناشنيده گرفت.
پس از عثمان، اگر چه در مدّت خلافت حضرت اميرالمؤمنين علي(ع)در آن قسمت از كشورهاي اسلامي كه در قلمرو خلافت آن حضرت بود، وضع زمان پيغمبر(ص) تجديد شد و مردم آزاد شدند و علي(ع) شخصاً امر به معروف و نهي از منكر ميفرمود و در بازارها و مجامع اين وظيفه راانجام ميداد، امّا آن روش حكومت هم ديري نپاييد و همان تربيت‌شدگان مكتب بني اميه و حكومت عثمان مانع پيشرفت و تغيير وضع شدند.
بعد از شهادت حضرت عليعليهالسّلام، مأموران حكومت معاويه از امر به معروف و نهي از منكر به شدّت جلوگيري كردند و كار به جايي رسيد كه احدي را جرأت چون و چرا در كارهاي دستگاه‌هاي حكومتي نبود و اگر كسي حرفي ميزد به سياه چال زندان‌هاي زياد و ديگران ميافتاد.
به نظر ما بزرگترين سدّي را كه بني اميه شكستند و بزرگترين خطري كه آن روزو در هر عصر اجتماعات اسلامي را تهديد مينمايد، آزاد نبودن امر به معروف و نهي ازمنكر است.
فشار ظلم و زور سر نيزه و شمشير به طوري مردم را در وحشت و بيم انداخت كه بعد از شهادت حضرت امام حسن مجتبيعليهالسّلام، بزرگان صحابه جرأت آن كه منكري را انكار و بر خلاف سياست بنياميه سخن بگويند نداشتند و جامعه مسلمانان دريك سكوت مرگبار و خفقان عجيب فرو رفت.
درچنين محيط پر از ارعاب و در زيرسر نيزهها و شمشيرهائي كه خون هزاران بيگناه از آن ميچكيد، معاويه زمينه ولايت عهدي يزيد را فراهم كرد و به سربازان جلاد و دژخيمان آدم كش مأموريت داد هر كس مخالفت كند بي درنگ گردنش را بزنند. [۲]
تشريح وضع اسف‌بار و رقّت‌انگيزي كه مسلمانان در اثر ترك امر به معروف و نهي ازمنكر و همكاري نكردن با امثال اباذر،مقداد، حجر و عمار به آن مبتلا شدند، به طور وضوح واقعاً دشوار است.
آري وقتي امر به معروف و نهي از منكر ترك شد و جامعه به قدرت‌هاي فردي تسليم گرديد وخود را به آنها فروخت، نتيجه همين ميشود كه در حكومت بني‌اميّه به آن گرفتار شدند؛رجال و صلحا و طرفداران مصالح عامه كشته يا زنداني ميشوند. اموال بيت‌‌المال صرف عياشي و هرزگي ميشود، حتي به ناموس افراد تجاوز و احكام و حدود تعطيل و شعائراسلام را تحقير مينمايند و كنيزكان و زن ها را به كارهاي مختص به مردها ميگمارند و وليد كنيز خودش را با حال جنابت به مسجد ميفرستد تا بر مردها امامت كند وفرماندار كوفه با حال مستي به مسجد مــيرود، و زنا و بي عفتي رايج ميشود.
غرض از اين گفتار، شرح مفاسد حكومت بنياميه و انتقاد از آن نيست، بلكه غرض اين است كه بني اميه دانستند كه اگر بخواهند آزادانه به حكومت ظلم خود ادامه دهند ومقاصد پليد خود را اجرا نمايند بايد اين آزادي انتقاد را كه اسلام به جامعه داده بگيرند. [۳]
[۱] لطف اله صافی گلپایگانی- امام حسين(ع) بزرگترين شهيد راه امربه معروف ونهي ازمنكر–دفتر انتشارات اسلامي قم چاپدوم ۱۳۷۵ ص۸۴
[۲] لطف اله صافی گلپایگانی – منبع پیشین ص ۸۶
۱- لطف اله صافی گلپایگانی – منبع پيشين ص ۸۶
سوالات یا اهداف این پایان نامه :
اهداف تحقیق
از آيات وروايات بخوبي استفاده مي شود كه امر به معروف ونهي از منكر از مهمترين و عظيم ترين واجبات الهي است و اجراي دقيق آن موجب تحقق عدالت اجتماعي، تنظيم روابط سياسي، اجتماعي مسلمين، بقاي نظام اسلامي، اصلاح امور اقتصادي، برقراري امنيت در كشور و غيره خواهد شد و اين در صورتي محقق خواهد شدكه تمام افراد جامعه احساس مسئوليت نموده و وظيفه خودرا نسبت به اين فريضه بخوبي به انجام رسانند .
هدف از اين تحقيق، احياء اين فريضه واجب بصورت صحيح واصولي و ارائه راهكارهايي براي رسيدن به آثار مثبت ناشي از انجام آن بوي‍ژه پيشگيري ازوقوع جرم است، اهم راهكارهاي ارائه شده عبارتنداز:
- مشخص نمودن حدود وضوابط فقهي وحقوقي امر به معروف ونهي از منكر
- تبيين مباني سياست جنايي مبتني بر مشاركت مردم در فرآيند پيشگيري از وقوع جرم
- راهكارهاي عملي جهت قانون مند كردن امر به معروف و نهي از منكر واحياي اين سنت حسنه
- ضرورت احياء اين فريضه در سازمان ها و تبيين پذيرش و بكارگيري آن بعنوان يك اصل مهم و عملياتي نمودن آن در قالب يك ابزار نظارتي فراگير و عمومي كه درعمل باعث حل بسياري از مشكلات ومعضلات مبتلا به جامعه امروزي خواهدشد.