دانهم[1] در سال 1938 اولين سيستم ارزيابي تقاضا نامه‌هاي اعتباري را با بكارگيري پنج معيار زير توسعه داد.(آلتمن،2000، 16)
1ـ موقعيت[2]
2ـ درآمد[3]
3ـ وضعيت مالي
4ـ ضامن يا وثيقه[4]
5ـ اطلاعات بازپرداخت وام از بانك‌ها[5]
دانهم استدلال كرد كه اهميت معيارهاي مختلف بايد براساس تجربه مشخص گردد.
با آمدن كارت‌هاي اعتباري در اواخر 1960 اهميت رتبه بندي اعتباري براي بانك‌ها و ديگر ارائه كنندگان كارت‌هاي اعتباري نمايان شد. وقتي اين سازمان‌ها رتبه بندي اعتبار را به كار بردند دريافتند كه اين كار از هر تدبير قضاوتي مفيدتر است، زيرا نرخ اشتباه به ميزان 50 درصد يا بيشتر پايين آمده بود.
بوكس[6] در سال 1967 اولين فردي بود كه استفاده از پس زمينه كامپيوتر براي استفاده از مجموعه بزرگي از داده‌ها را معرفي كرده همچنين او سعي در تركيب ابزارهاي آماري چند متغيره را داشت. اتفاقي كه پذيرش كامل رتبه بندي اعتبار را تضمين كرد تصويب قانون فرصت برابر اعتبار[7] در آمريكا در سال‌هاي 1975 و 1976 بود.
پيشرفت در محاسبات اجازه داد تا سعي شود تكنيك‌هاي ديگري براي ساختن كارت امتياز به كار رود. در حال حاضر با به كارگيري تكنيك‌هاي هوش مصنوعي مانند سيستم‌هاي خبره و شبكه‌هاي عصبي و الگوريتم ژنتيك تأكيد بر روي تغيير واقع بينانه از سعي در حداقل كردن شانس يك مشتري در درخواست ناجور (ريسك بالا) در مورد يك محصول خاص به تحقيق در مورد اينكه چگونه شركت مي‌تواند سود خود را از آن مشتري ماكزيمم كند رخ داده است.(توماس،2000، 17)
2-3-1: مدلهای امتیازدهی اعتباری
روشهای امتیازدهی اعتباری به دو صورت کمی و کیفی انجام می شود. در تحلیل کیفی، امتیازدهی اعتباری ارتباط نزدیکی با توانایی و قابلیت تجزیه و تحلیل مسئولین بخش اعتباری دارد. لیکن در تحلیل کمی، تعیین احتمال عدم بازگشت اصل و سود تسهیلات از طریق تابع توزیع آن امکان پذیر است.
اکثر الگوهای کمی ریسک اعتباری، چارچوب معنایی مشابهی دارند، اما اختلافاتی که در اجرای این مدل ها بوجود می آید، ناشی از شیوه برآورد پارامترهای اصلی از اطلاعات موجود است. به طور کلی روشهای آماری و ریاضی اندازه گیری ریسک اعتباری را می توان به دو گروه عمده زیر تقسیم کرد :
الف) مدل‌هاي رتبه‌بندي اعتباري پارامتريك
ـ مدل احتمالي خطي[8]
ـ مدل لجیت و پروبيت[9]
ـ مدل‌هاي مبتني بر آناليز مميزي[10]
ـ شبكه‌هاي عصبي
ب) مدل‌هاي رتبه بندي اعتباري ناپارامتريك
ـ برنامه ريزي رياضي[11]
ـ درخت دسته بندي (الگوريتم تقسيم بندي بازگشتي)
ـ مدل نزديكترين همسايه[12]
ـ فرآيند تجزيه و تحليل سلسله مراتبي[13]
ـ سيستم‌هاي خبره[14]
ـ الگوریتم ژنتیک[15]
[1] Danhem
[2] Position Held
[3] Income Statement
[4] Collateral
[5] Loan Repayment Data From Banks
[6] Bogess
[7] Equal Credit Opportunity
[8] Liner Probability Model
[9] Logit & Probit Model
[10] Discriminate Analysis Model
[11] Mathematical Planning
[12] K-Nearest Neighbor (K-NN)
[13] Analytical Hierarchy Process
[14] Expert System
[15] Genetic Algorithm
لینک جزییات بیشتر و دانلود این پایان نامه:
اعتبارسنجی واحدهای تجاری دریافت کننده تسهیلات مالی مبتنی بر صورتهای مالی
